مدیریت حوزه علمیه خواهران استان یزد

• استان: يزد

• شهرستان:  یزد

• مدیریت حوزه علمیه خواهران استان
• استاد ارائه کننده:  خانم آزاده نیک پور
• استاد منتقد: خانم افسانه یاوری
• استاد داور: خانم رقیه کوچکی

چکیده نظرات استاد ارائه کننده بحث:

ابتدا استاد ارائه کننده با طرح این سوال «آیا در اسلام  به مسائل اقتصادی نیز مانند سایر مقولات اهمیت داده شده است یا خیر؟» ، گفت: در تفسیر نمونه ذیل آیه مربوط به داستان حضرت شعیب (ع) خداوند بعد از دعوت توحید و دعوت به راه حق ، حضرت شعیب (ع) را مامور کرده است تا مردم را  به عدالت اجتماعی و اقتصادی دعوت کند.

وی افزود: این مسئله نشانگر اهمیت مسئله اقتصاد است که خداوند یکی از وظایف پیامبران را رسیدگی به نابسامانی های اقتصادی آن جامعه و برطرف کردن بحث های اقتصادی در تولید ، در  مصرف و سایر مصارف می داند.

خانم نیک پور در ادامه با اشاره به داستان حضرت یوسف (ع) و بحث این شبهه که چرا حضرت یوسف(ع) خزانه داری پادشاه را قبول کرد علت چیست؟ از قول امام معصوم بیان کرد: حضرت یوسف (ع) برای حفظ  اقتصا د مردم و حفظ بیت المال و اینکه مصرف بیت المال به نفع مردم باشد این کار را پذیرفت، در حقیقت نهاد نظارتی قوی باید بر روی اقتصاد باشد که بعدا اشاره می کنیم که ایجاد فرهنگ بدون نظارت قوی فایده ندارد و وقتی می توانیم بازوان تنومندی برای اقتصاد باشیم که در کنار فرهنگ سازان خوب ، نظارت قوی داشته باشیم و حضرت یوسف(ع) طبق قرآن کریم دارای دو صفت امین و علیم بودند یعنی هم علم اقتصاد را بلد بودند و هم حافظ و امانتدار بودند که در دستگاه جور این مقام را پذیرفتند و این موضوع اهمیت اسلام به مسائل اقتصادی را می رساند که از طریق عدالت اقتصادی حل می شود .

وی به روایتی از امام علی(ع) اشاره کرد که اقتصاد دوام دین و دنیاست و در ادامه به بحث قواعدی که در این مسئله مورد توجه باید واقع شود، مثل «قاعده نفی سبیل» در  سوره نسا آیه  141، اشاره کرد و سپس به بیان  نکات تفسیری آن پرداخت.

وی خاطرنشان کرد: کلمه «سبیل» نکره در سیاق نفی است که  افاده عموم می کند. و با «لن» ابتدا «هرگز»معنی می شود یعنی هرگز، و به هیچ وجه درهیچ کجا چه از لحاظ نظامی ، اقتصادی، علمی و فرهنگی سیاسی خداوند نخواسته است کافر بر مسلمان غلبه پیدا کند زیرا غلبه زمینه تسلط می شود و اگرخرید کالای غیرایرانی نیز منجر به غلبه کافر بر مسلمان شود باید از آن دوری کرد و ما وقتی خروجی های کار رو می بینیم کم کم به سمت و سویی رفته که آثارآن را دیده ایم مانند تعطیلی کارخانه ها، به هرحال تسلط سیاسی جغرافیایی نیست بلکه تسلط اقتصادی  نیز زمینه ساز است و حتی اجماع فقها به آن تعلق گرفته که باید در سایر کشورها رعایت شود و علاوه برآن جعل تشریعی  نیز دارد و در طول تاریخ ما این مورد را دیده ایم مانند ماجرای کاپیتولاسیون، تحریم تنباکو توسط میرزای شیرازی از همین قاعده استفاده شده است.

چکیده نظرات استاد منتقد :

خانم یاوری به عنوان استاد منتقد افزود: پیرو علم منطق موضوع باید مشخص شود حمایت از کالای ایرانی یا خرید کالای ایرانی، که موضوع مورد بحث ما مشخص است.

وی ابتدا سخنان خود را با این سوال که  چرا مقام معظم رهبری(مدظله العالی) ابتدای  امسال رو به عنوان حمایت از کالای ایرانی مطرح کردند، و از دهه 90  این موضوع را اعلام نکرده اند؟

وی پس از پاسخ استاد ارائه کننده به موضوع حمایت پرداخت و گفت: آیا حمایت به معنی این است که صرفا هرجنسی که درایران تولید می شود را  بخریم یا به منظور این است  که هرجنس بی کیفیت ایرانی را خرید کنیم یا به لحاظ بد و بدتر، بد را انتخاب کینم  وبین خوب و خوب تر، خوب تر را برگزینیم، درصورتی که ما جنس بی کیفیتی خریداری کنیم بر خلاف عقلمان عمل کرده ایم زیرا عقل این را نمی پسندد زیرا کالاهای ایرانی بی کیفیت و مقرون به صرفه نیست.

استاد منتقد خاطرنشان کرد:حمایت از کالای ایرانی یعنی دائم خرید کنیم و به معنای این است که در میان تولید کنندگان داخلی  تفکر دلالی را رواج میدهیم زیرا تولید کننده می گوید من مشتری خودم را دارم پس چرا خودم را به زحمت بیندازم و کالای با کیفیت تولید کنم و با کسب درآمد بالاترخودم دلالی می کنم، و در این صورت کارخانجات وارد تجارت کالای نامرغوب می شوند آیاحمایت ازکالای ایرانی به این معناست؟

نتایج دیدگاه موافق:

در بحث خرید کالای ایرانی باید بیشتر فرهنگ سازی صورت گیرد؛ زیرا مشاهده شده مثلا در صنعت تولید پارچه، پارچه ایرانی است اما با برچسب ترک به فروش می رسد این به این معناست که معضل برند خریدن گریبان گیر جامعه شده است پس فقط کیفیت نیست مشکل از فرهنگ است که تمایل نداریم ایرانی بخریم.

ابتدا باید بحث های فرهنگی مورد توجه عموم قرار گیرد سپس تولید کنندگان در کارشان کم نگذارند زیرا طبق داستان حضرت شعیب(ع) که این مشکل در آن زمان هم بوده است سبب می شود جامعه به تباهی کشیده شود و تباهی جامعه ریشه در تقلب و زرنگی و کم گذاشتن از مردم و خدعه و نیرنگ دارد.

خانم نیکپور با این سوال که آیا ما باید در حال حاضر صبر کنیم کالاها کیفیت پیدا کند بعد بخریم یا از الان خرید خود را شروع کنیم؟وی پاسخ این سوال را با این سوال که آیا باید اول توانمندی پیدا کنیم برای ازدواج یا  ازدواج کنیم تا توانمندی هایمان پیدا شود؟، خداوند می فرماید توأمان است و ما وقتی اقدام کردیم توان آن نیز پیدا می شود لذا می فرماید: این فرهنگ را جا بیندازید که با  ازدواج شخص توانمند می شود چون خدا وند از فضل خودش او را بی نیاز می کند و می توان این موضوع را در بحث خرید کالای ایرانی نیز مطرح کرد.

نتایج دیدگاه مخالف :

گرچه شعارها این است که ما خودکفا شده ایم اما با تحریم ها  مشخص شد که همان نقاط قوت نقاط ضعف ما شد زیرا ما قطعاتی مانند L90 و پژو با اینکه ماشین ایرانی است اما نمی توانیم خودمان تولید کنیم. یا در صنعت کاشی و سرامیک به دلیل مشکل رنگ اعلام شد ما دیگر نمی توانیم کاشی تولید کنیم و من ایرانی احساس می کنم افکارم را فریب دادند و من باید از تولیدی حمایت کنم که ریشه و اساسش باید از خارج بیاید.

و یا در بحث کشاورزی در استان یزد ما با کمبود آب مواجه هستیم، آبی که شریان حیاتی بشر است ، چرا باید دولت این همه ظرفیت به کشاورز بدهد اما هنگام برداشت محصول از کشاورز کم بخرند و سودی دست او نگیرد، با این وجود کشاورز محصولاتش رو نمی چیند و در زمین کشاورزی خراب می شود آیا این کار مصداق اسراف نیست؟

در پاسخ استاد ارائه کننده گفت: در تعریف تولید در اقتصاد مجموعه عملیاتی است که شکل جنس یا مواد تغییر یا جابه جا می شود به نحوی که شامل خدمات یا دادن کالا و فایده ی که برای مصرف کننده دارد، می شود. پس چه اشکال دارد خاک کشورمان را برداریم اما لعاب آن از خارج بیاید.و چه اشکالی دارد که کارگر ایرانی باشد اما لعابش از خارج بیاید. در هرصورت باید ظرفیت ها فعال شود زیرا تولید در اسلام ارزش واقعی دارد و خود کارکردن در اسلام عبادت شمرده شده است و اگر قطعه ای در صنعت خودرو از کشور دیگر آمده این مونتاژ قطعات می شود و منافاتی با تولید ندارد و قس علی ذلک...

 جمع بندی داور:

با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) باید هر فرد ایرانی تمام همت خود را جهت تقویت کالای ایرانی به کار ببند با توجه به قواعدی که از قرآن و روایت اهل بیت (ع) بیان شده است اما باید نظارتی از جانب دولت از تولید کننده، صادر کننده، قانون نویس، مجری قانون و نظارت بر اجرای قوانین و تغییر سیستم اقتصادی وجود داشته باشد و یا معنا و مفهوم تولید و حمایت از تولید ایرانی مشخص شود و همچنین اصل خود کفایی بیان شود که به چه شکل باید ظاهر شود و در پایان فرهنگ سازی و معرفی کالای خوب و مناسب ایرانی که این ها باعث می شود با رعایت اصل خود کفایی و آنچه که مشابه ایرانی دارد در حد ضرورت از کالای ایرانی استفاده کنیم.